Demokratik Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi

Öğretmenlere yönelik kaynaklar

Altı el kitabından oluşan “Demokrasiyi Yaşamak” serisi

Geçtiğimiz son birkaç yıldır Avrupa Konseyi’nde, sivil toplumun nasıl güçlendirilebileceği ve örgün ve yaygın eğitim yoluyla nasıl desteklenebileceği tartışılmaktadır. Bu tartışmalarla belirlenen yaklaşım Demokratik Vatandaşlık Eğitimi ve İnsan Hakları Eğitimi (DVE/İHE) olarak bilinmektedir. Burada sunulan altı el kitabından oluşan seri bu yaklaşımın bir parçasıdır ve okul eğitiminin tüm seviyelerinde vatandaşlık ve insan hakları konularının eğlenceli ve etkileşimli bir şekilde işlenebilmesi için öğretmenlere ve okul müdürlerine destek olmak üzere tasarlanmıştır.

Demokrasi için Eğitim (2010)

Bu el kitabının amacı öğretmenlere ve uygulayıcılara Demokratik Vatandaşlık Eğitimi ve İnsan Hakları Eğitimi (DVE/İHE) alanında destek olmaktır. El kitabında, DVE ve İHE alanında karşılaşılan başlıca sorulara, DVE/İHE’nin hedeflerine ve temel ilkelerine ve demokrasi ve insan hakları eğitiminde benimsenen tüm okul yaklaşımına değinilmektedir.

El kitabı üç bölümden oluşmaktadır. Bölüm I DVE/İHE’nin temel ilkelerinin ana hatlarını uygulayıcıların işine yarayacak şekilde açıklamaktadır. Bölüm II öğrenciler için yapıcı ve etkileşimli bir öğrenme sürecinin tasarlanmasına, desteklenmesine ve değerlendirilmesine yönelik rehberler ve araçlar sunmaktadır. Bölüm III ise öğrencilere ve öğretmenlere yönelik DVE/İHE araç kutuları sunmaktadır.

Demokrasiyle Büyümek (2010)

Demokrasiyle büyümek Demokratik Vatandaşlık Eğitimini (DVE) ve İnsan Hakları Eğitimini (İHE) günlük olarak işledikleri konulara dahil etmek isteyen öğretmenlere hitap etmektedir. Her biri yaklaşık dört ders planından oluşan dokuz ünitede adım adım yönlendirmelere yer verilmektedir. Ayrıca öğrencilere dağıtılmak üzere çalışma kağıtları ve öğretmenler için de konuyla ilgili arka plan bilgisinin yer aldığı metinler bulunmaktadır. El kitabının bütünü ilköğretimdeki öğrenciler için (4. ile 6. sınıflar arası) tam bir ders yılının programını sunmaktadır, ancak her ünite kendi içinde de bir bütün oluşturduğu için büyük bir kullanım esnekliği sunmaktadır. Dolayısıyla bu el kitabı ders kitabı editörleri, öğretim programı hazırlayanlar, öğretmen eğiticileri, öğretmen adayları ve işe henüz başlamış olan öğretmenler için de uygundur.

DVE/İHE’nin hedefi çocuklara demokratik topluma katılım gösterebilen etkin vatandaşlar olmayı öğretmektir. Bu nedenle, DVE/İHE, eylem ve görev-esaslı öğrenmeyi önemle vurgulamaktadır. Okul topluluğu gençlerin demokratik karar alma süreçlerine nasıl katılacaklarını ve erken yaşta sorumluluk almayı öğrenebilecekleri gerçek bir deneyim alanı olarak algılanmaktadır. DVE/İHE’nin temel kavramları, hayat boyu öğrenimin araçları olarak öğretilmektedir.

Demokrasi içinde Yaşamak (2008)

Bu el kitabı Demokratik Vatandaşlık Eğitimi (DVE) ve İnsan Hakları Eğitimi (İHE) dersi veren öğretmenler ve DVE/İHE ders kitabı editörleriyle bu alanda öğretim programı hazırlayanlar için tasarlanmıştır. Her biri yaklaşık dört ders planından oluşan dokuz ünite DVE/İHE’nin temel kavramlarına odaklanmaktadır. Ders planları adım adım yönlendirmelere yer vermekte ve ayrıca öğrencilere dağıtılmak üzere çalışma kağıtları ve öğretmenler için arka plan bilgisinin yer aldığı metinler içermektedir. El kitabı bu şekliyle öğretmenlik mesleğine başlamak üzere eğitim alan, mesleğe henüz giriş yapmış olan ve DVE/İHE alanında hizmet-içi eğitim alan öğretmenler için uygundur. Tecrübeli öğretmenler de el kitabında sunulan fikir ve malzemelerden faydalanabilirler. El kitabının bütünü ortaöğretimin ilk seviyesindeki öğrenciler için tam bir ders yılının programını sunmaktadır, ancak her ünite kendi içinde de bir bütün oluşturduğu için büyük bir kullanım esnekliği sunmaktadır.

DVE/İHE’nin hedefi demokratik bir topluluğa katılım sağlamaya istekli olan ve bunu başarabilen etkin vatandaşları yetiştirmektir. Bu nedenle, DVE/İHE, eylem ve görev-esaslı öğrenmeyi önemle vurgulamaktadır. Okul topluluğu gençlerin demokratik karar alma süreçlerine nasıl katılacaklarını ve erken yaşta sorumluluk almayı öğrenebilecekleri gerçek bir deneyim alanı olarak algılanmaktadır. DVE/İHE’nin temel kavramları, hayat boyu öğrenimin araçları olarak öğretilmektedir..

Ayrıca , Arnavutça, Fransızca, Gürcü, Karadağ, İngilizce, Rusça ve Ukraynaca sürümlerini de indirebilirsiniz.

Demokrasiye Katılım (2010)

Bu el kitabı Demokratik Vatandaşlık Eğitimi (DVE) ve İnsan Hakları Eğitimi (İHE) dersi veren öğretmenler ve DVE/İHE ders kitabı editörleriyle bu alanda öğretim programı hazırlayanlar için tasarlanmıştır. Her biri yaklaşık dört ders planından oluşan dokuz ünite DVE/İHE’nin temel kavramlarına odaklanmaktadır. Ders planları adım adım yönlendirmelere yer vermekte ve ayrıca öğrencilere dağıtılmak üzere çalışma kağıtları ve öğretmenler için arka plan bilgisinin yer aldığı metinler içermektedir. El kitabı bu şekliyle öğretmenlik mesleğine başlamak üzere eğitim alan, mesleğe henüz giriş yapmış olan ve DVE/İHE alanında hizmet-içi eğitim alan öğretmenler için uygundur. Tecrübeli öğretmenler de el kitabında sunulan fikir ve malzemelerden faydalanabilirler. El kitabının bütünü ortaöğretimin ikinci seviyesindeki öğrenciler için (10. ve 12. sınıflar arası) tam bir ders yılının programını sunmaktadır, ancak her ünite kendi içinde de bir bütün oluşturduğu için büyük bir kullanım esnekliği sunmaktadır.

Çocuk Haklarını Keşfetmek (2007)

Çocuklar hangi haklara sahip olduklarını bilmeli, ancak bunun yanında bu hakları nasıl değerlendirebileceklerini ve kullanabileceklerini de öğrenmelidir. Bunu başarabilmek için, okullar çocuk hakları eğitiminin verilebilmesi için bir dizi çeşitli öğrenim deneyimi sunmalıdır. Çocuklar haklarını hem okulda hem de günlük yaşamlarında kullanarak öğrenebilirler ve anlayabilirler. Öğrencileri bu konuda teşvik edebilmek için öğretmenler demokrasi ve insan hakları ruhunun hakim olduğu bir ortam yaratmalıdır. Bu el kitabı ilköğretim seviyesindeki öğrencilerine çocuk haklarını öğretmek isteyen öğretmenler için çeşitli araçlar sunmaktadır.

Ayrıca Fransızca, İngilizce, Azerice, Rusça, Makedonca ve Arnavutça sürümlerini de indirebilirsiniz.

Demokrasiyi Öğretmek (2009)

Öğretmenlere yönelik bu ek kitabı Demokratik Vatandaşlık Eğitimi (DVE) ve İnsan Hakları Eğitimi (İHE) için hem okullarda hem de örgün eğitimin dışında kalan öğretim ortamlarında kullanılmak üzere bir dizi alıştırma ve farklı model içerir. Bu öğretim modelleri, demokrasi ve insan haklarına ilişkin genel ilkeleri anlayabilmeleri için öğrencileri teşvik etmeye yönelik bir çerçeve sunar. Kişilerin vereceği tepkiler ve algıları yaş gruplarına göre farklılık gösterdiği için alıştırmaların birçoğu farklı yaş gruplarına göre uyarlanabilir.

Burada sunulan yaklaşımların çeşitliliği bu kitabın hazırlanmasında Avrupa’nın tamamından çok sayıda yazarın katkıda bulunduğunu göstermektedir. Yazarlar farklı kaynaklara ve farklı öğretim ve öğrenim geleneklerine dikkat çekmiş ve modelleri kendi sınıf ve uygulama tecrübelerine dayanarak seçmişlerdir. Ancak, tabii ki bu kitabın tüm bölümlerine yayılmış ortak bir DVE/İHE anlayışı bulunmaktadır: DVE/İHE’de kullanılan yöntem, verilmek istenen mesajı taşır. Bu el kitabı, kullanıcılara Demokratik Vatandaşlık Eğitimi ve İnsan Hakları Eğitimi’nde farklı gelenek ve yaklaşımları deneme imkanı sunar.

Ayrıca Fransızca ve İngilizce sürümünü de indirebilirsiniz..