Council of Europe

Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve aynı zamanda Proje Kıdemli Sorumlusu Sn. Muhterem Kurt'un başkanlık ettiği toplantı Avrupa Konseyi, Merkezi Finans ve İhale Birimi, AB Türkiye Delegasyonu, AB Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve STK temsilcileri ve ilgili paydaşların katılımı ile gerçekleşti. Toplantı, Avrupa Konseyi, Demokratik Vatandaşlık ve Katılım Direktörü Sn. Jean-Cristophe Bas, Avrupa Konseyi, Demokratik Vatandaşlık ve Katılım Genel Müdürlüğü (DGII), Eğitim Bölümü, Bölgesel ve İkili İşbirliği - Güneydoğu Avrupa Birimi Başkanı Sn. Sarah Keating, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Sektör Yöneticisi Sn. Eser Canalioğlu ve Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sn. Muhterem Kurt'un açılış konuşmaları ile başladı.

Açılış konuşmasında Avrupa Konseyi'nin Demokratik Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi alanındaki genel yaklaşımına değinen Jean-Cristophe Bas, Demokrasi Kuşağı Projesi'nde bugüne kadar son derece somut çıktılar elde edildiğini ve bunun çok etkileyici olduğunu söyledi. Bas ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı'nın bu süreçte çok yapıcı bir rol oynadığını ve gerçek bir ivme kazanıldığını belirterek, oluşan bu olumlu ortamdan en iyi şekilde faydalanılması gerektiğini ifade etti. Sn. Sarah Keating ise açılış konuşmasında kaliteli eğitimin önemine vurgu yaptı. Demokratik okul kültürünün doğurduğu sonuçlara değinerek, kendisinin de saha ziyaretlerinin birine katılarak Mardin'de demokratik okul kültürünün hayata geçirilmesine şahit olduğunu belirtti. Gelişen bu kültür sayesinde okullardaki devamsızlık oranlarının düştüğünü ve genel anlamda eğitimin kalitesinin arttığını belirtti. Yürütülen kapasite geliştirme çalışmalarında çok yönlü bir yaklaşım benimsendiğini ve okul paydaşlarının tamamının kapasitesini geliştirmeye yönelik çalışmalar yapıldığını söyledi. Ayrıca projenin başından bu yana tüm proje tarafları arasında son derece uyumlu ve yakın bir işbirliği yürütüldüğünü belirtti. Sn. Keating konuşmasına son vermeden önce projenin kapanış konferansının, Avrupa Konseyi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi ve İnsan Hakları Eğitimi Koordinatörler toplantısıyla birleştirilerek Nisan 2015'te İstanbul'da gerçekleştirileceğini duyurdu ve bu projenin başarıyla tamamlanmasının ardından Milli Eğitim Bakanlığı ile yeni projelerde de birlikte çalışmak istediklerini ifade etti.

Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu adına konuşan Sn. Eser Canalioğlu, projenin hem Milli Eğitim Bakanlığı hem de Avrupa Birliği tarafından üst düzeyde sahiplenildiğini ve bunun memnuniyet verici olduğunu belirtti. Canalioğlu, projeye başından beri destek verdiklerini ve bunun ardından yapılacak yeni proje fikirlerini de destekleyeceklerini ifade etti. Toplantıya başkanlık eden Müsteşar Yardımcısı Sn. Muhterem Kurt da konuşmasında projenin önemli sonuçlarını sıraladı ve elde edilen başarılardan duydukları memnuniyeti dile getirdi. Sn. Kurt ayrıca Türkiye'nin coğrafi olarak da özel bir konumda olduğunu belirterek, demokrasinin güçlendirilmesinde Doğu ile Batı arasında önemli bir köprü olduğunu sözlerine ekledi.

21-22 Ekim tarihlerinde Strasbourg'da Avrupa Yerel Demokrasi Haftası kapsamında Demokratik Vatandaşlık Eğitimi ve İnsan Hakları Eğitimi Koordinatörler Ağı ile Avrupa Başkentleri Pedagoji Kulübü'nün ortak bir toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıda vatandaşlık ve insan hakları eğitimi alanında karşılaşılan güçlükler ve yerel yönetimlerin bu alandaki rolü ve katkısı tartışıldı. Katılımcılar gelecekte yapılabilecek çalışmalar ve farklı düzeylerde işbirliği veağ oluşturma çabalarının nasıl güçlendirilebileceği konusunda fikir alış verişinde bulundu.

Demokratik Okul Kültürünün yaygınlaştırılması kapsamında yürütülecek olan çalışmalar, Milli Eğitimi Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI’nın katılacağı açılış toplantısında kamuoyu ile paylaşılacaktır. Projede kapsamındaki pilot okulların öğrenci, öğretmen ve müdürleri ile uygulamanın yaygınlaştırılacağı yeni okulların müdürlerinin katılacağı açılış toplantısı 23 Ekim 2014 Perşembe günü Ankara’da düzenlenecektir.

2013-2014 eğitim ve öğretim yılında 10 ilde, 22 okulda pilot uygulaması yapılan Demokratik Okul Kültürü Yeterlikler Çerçevesi okul ve okul paydaşlarından gelen dönütler doğrultusunda revize edilmiş ve yine bu kapsamda okullar tarafından gerçekleştirilen ve önerilen faaliyetler "İyi Örnekler Seçkisi" adı altında toplanmıştır. Pilot uygulamadan elde edilen sonuçlar; okullarda öğrencilerin kendilerini daha özgürce ifade ettiklerini, karar alma sürecince söz sahibi olduklarında alınan kararlara daha uyum gösterdiklerini, karşılaştıkları sorunların çözüme kavuşturulmasında aktif olarak yer aldıklarını ve bunlarında hem akademik hem de sosyal kapasitelerinin artmasına yardımcı olduğunu göstermiştir. Demokratik Okul Kültürünü yaygınlaştırma çalışmaları Kasım 2014 – Mart 2015 döneminde pilot illerde belirlenen 88 yeni okulda genişleyerek devam edecektir. Uygulamada yer alan pilot okulların bu dönemde yeni okullara kılavuzluk yapması ve uygulama sürecinde onlara destek vermesi planlanmıştır. Okullar arasında deneyimlerin karşılıklı paylaşımı üzerine kurulan ve okulların genel başarısına da katkı sağlayabilecek bu uygulama sonunda okullarda demokratik yaşam kültürünün güçlendirilmesi yönünde ilerleme kaydedilmesi amaçlanmaktadır. Pilot uygulama boyunca bu kapsamda okullarca yürütülen faaliyetler düzenlenecek olan bir fuar ile tanıtılacak olup okulların elde ettiği zengin deneyimlerin paylaşılacağı bir platform oluşturulacaktır.

Kılavuz Okul Sistemi Tanıtım Toplantısı - 13 - 14 Eylül 2014, İzmir

 

Demokrasi Kuşağı Projesinin önemli ayaklarından biri olan Demokratik Okul Kültürünü yaygınlaştırma çalışmaları Kasım 2014 – Mart 2015 döneminde pilot illerde belirlenen 88 yeni okulda genişleyerek devam edecek. Uygulamada yer alan pilot okulların bu dönemde yeni okullara kılavuzluk yapması ve uygulama sürecinde onlara destek vermesi planlandı. Pilot okulların kılavuz okullar olarak görevlerine devam edecekleri bu yeni dönemde izleyecekleri yöntem ve yol haritası 13-14 Eylül 2014 tarihinde İzmir’de düzenlenen bir çalıştay kapsamında kendileriyle paylaşıldı. Çalıştayın açılışında pilot okul müdürlerine ve öğretmenlerine seslenen Avrupa Konseyi, Kıdemli Proje Sorumlusu Sn. Seda Arıcan, pilot okulların proje başından beri yürüttüğü çalışmaların ve verdiği katkının önemini vurguladı ve bundan sonraki süreçte de bu çalışmaların yaygınlaştırılması konusunda onların desteğinin son derece değerli olduğunu belirtti.

Talim ve Terbiye Kurulu adına açılış konuşmasını yapan Kurul Üyesi ve Demokratik Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Ülke Koordinatörü Dr. Hüseyin Şirin ise pilot okul müdür ve öğretmenlerine bugüne kadar gösterdikleri çaba ve ortaya koydukları önemli çalışmalar için teşekkür etti ve bu alanda yapılan çalışmaların gönül işi olduğunu belirtti. Demokratik bir okul kültürünün oluşabilmesi için okuldaki tüm paydaşların sürece dahil olması gerektiğini belirten Sn. Şirin, Talim ve Terbiye Kurul Başkanlığı'nın son dönemde yaptığı çalışmalarda da benzer şekilde tarafları sürece daha çok dahil eden ve daha şeffaf bir yaklaşım izlediğinin altını çizerek bu yaklaşımın olumlu etkilerini özellikle yeni kitap inceleme sisteminde gördüklerini belirtti. Şirin konuşmasının sonunda çalışmaya yeni katılan okullara rehberlik edilmesinde pilot okulların rolünü vurguladı ve Talim ve Terbiye Kurulu'nun pilot okullara güveninin tam olduğunu söyledi.

Avrupa Konseyi Ankara Program Ofisi Başkanı Sn. Michael Ingledow açılış konuşmasında Avrupa Konseyi'nin İnsan Hakları, Hukukun Üstünlüğü ve Demokrasi alanında yayınlanan sözleşmeler çeçrevesinde çok sayıda faliyeti içeren geniş kapsamlı bir program yürüttüğünü ve yine bu alanda bir çok Sözleşme yayınladığını belirtti. Ayrıca, Türkiye'nin de Avrupa Konseyi'nin uzun süreli üyelerinden biri olarak, bu sözleşmelerin bir çoğunu onayladığını ve bunların hayata geçirilmesinde de Avrupa Konseyi ile yakın işbirliği içinde olduğunu sözlerine ekledi. Sn. Ingledow konuşmasını sonunda Demokrasi Kuşağı Projesi'nin elde ettiği başarılı sonuçların önemini vurgulayarak katkıda bulunanlara teşekkür etti.

Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sn. Muhterem Kurt, açılış konuşmasına kendisinin de 18 yıl boyunca sınıf öğretmenliği ve okul müdürlüğü yaptığını belirterek başladı. Sn. Kurt, konuşmasında demokratik bir okul ortamının sağlanmasında ve çocuklara küçük yaşta bazı değer ve becerilerin kazandırılmasında okulda verilen eğitimin yanı sıra ailelere de büyük bir görev düştüğünü belirterek ebeveynlere yönelik farkındalık artırma çalışmalarına da ihtiyaç duyulduğunu belirtti. Projenin bugüne kadar elde ettiği başarılı sonuçlara ulaşılmasında emeği geçenlere teşekkür eden Sn. Kurt, 4. sınıf İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi dersinin en etkili şekilde okutulmasında sınıf öğretmenlerine duyduğu güveni belirterek konuşmasına son verdi. Açılış konuşmalarından sonra verilen kahve arasında da Sn Muhterem Kurt sınıf öğretmenleriyle sohbet etti ve ardından kendisine sorduğumuz birkaç soruyu yanıtladı.

Eğitim süresince öğretmenlerimizin bize ulaştırdığı günce yazılarını ve Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Sn. Muhterem Kurt ile yaptığımız kısa söyleşiyi içeren Eğitim Güncesi yakında web sayfamızda yayınlanacaktır.

Proje Türkiye’de Demokratik Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitiminin (DVE/İHE) güçlendirilmesi yoluyla daha demokratik bir toplumu hedeflemektedir. Bu hedef doğrultusunda projenin başladığı 2011 yılından bugüne kadar eğitim mevzuatı ve öğretim programları DVE/İHE ilkeleri ışığında gözden geçirilmiş ve tavsiyeler geliştirilmiştir. Yine bu bağlamda liselerde seçmeli olarak okutulan Demokrasi ve İnsan Hakları dersinin öğretim programı ve ders kitabı yeniden tasarlanmış 2014-2015 eğitim ve öğretim yılında tüm liselerde okutulmak üzere TTKB tarafından onaylanmıştır. Toplumda DVE/İHE hakkında farkındalığın artırılması için materyaller geliştirilmiş, Milli Eğitim Bakanlığı personelinin özellikle bu dersi okutan öğretmenlerin mesleki yeterliklerinin artırılması ve kapasitelerinin güçlendirilmesi için hizmet-içi eğitim seminerleri, bilgilendirme toplantıları ve çalıştaylar düzenlenmiştir. Bilgi düzeyinde kazanılan kavramların beceriye dönüşmesi ve bir değer olarak tutum ve davranışlara yansıması ancak demokratik bir okul ortamında mümkündür. Okullarımızın bu kapsamda kapasitelerinin güçlendirilmesi için rehber niteliğinde hazırlanan Demokratik Okul Kültürü yeterlikler çerçevesi ve örnek uygulamalar yine Demokrasi Kuşağı Projesinin önemli bir çıktısıdır.

Kapasite geliştirme faaliyetleri kapsamında 173 tarih ve felsefe öğretmenine Haziran-Eylül 2013 ve Ocak 2014 tarihlerinde üç aşamalı eğitim verilmiştir. Bu öğretmenlerimiz daha sonra illerinde meslektaşlarına 2 günlük şelale eğitim vermiştir. Farklı illerde düzenlenen 55 şelale eğitimi vasıtasıyla toplamda 2000’e yakın tarih ve felsefe öğretmenine ulaşılmıştır. Talim ve Terbiye Kurulu 2012 yılında aldığı bir kararla ders çizelgesinde değişikliğe gitmiş ve 2015-2016 eğitim ve öğretim yılından itibaren ilkokul dördüncü sınıf seviyesinde okutulmak üzere İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi dersini çizelgeye eklemiştir. İlköğretim sekizinci sınıfta halen okutulan Vatandaşlık ve İnsan Hakları dersinin yerini alacak olan dersin öğretim programı Demokrasi Kuşağı Projesi kapsamında geliştirilmektedir. Taslak program Haziran 2014 tarihinde düzenlenen çalıştayda bir grup sınıf öğretmeni ile paylaşılmış öğretmenlerin sağladığı geri dönütler ışığında revize edilmiştir.

İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi dersini okutacak olan sınıf öğretmenlerine taslak öğretim programını tanıtmak ve onların görüşlerini almak; aynı zamanda dersi okuturken ihtiyaç duyacakları alana özel öğretim yöntem ve teknikleri konusunda kapasitelerini geliştirmek vermek amacıyla bir dizi hizmet-içi eğitim semineri planlanmıştır. Bu kapsamda Türkiye genelinden 400 sınıf öğretmenine 100 kişilik gruplar halinde 5 günlük eğitim verilecektir. Eğitim alan öğretmenlerin daha sonra kendi illerinde meslektaşlarına eğitim vermeleri beklenmektedir.

Kapasite Geliştirme Çalışma Grubu tarafından tasarlanan Eğiticilerin Eğitimi seminerlerinin ilki 93 sınıf öğretmeninin katılımıyla 01 - 05 Eylül 2014 tarihleri arasında İzmir'de gerçekleştirildi. Eğitim semineri Avrupa Konseyi proje ekibinden Kıdemli Proje Yöneticisi Ahmet Murat Kılıç ve Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı Prof. Dr. Emin Karip’in yaptığı açılış konuşmaları ile başladı. Avrupa Konseyi’nin DVE/İHE alanında yaptığı çalışmalara değinen Sn. Kılıç, Demokrasi Kuşağı Projesi’nin ölçek ve kapsam olarak bu alanda gerçekleştirilen en büyük proje olduğunu vurguladı. Kılıç ayrıca öğretmenlerin bugünün genç yurttaşlarının yetişmesinde anahtar bir rollerinin olduğunu ve yeni dersin onlar sayesinde hedefine ulaşabileceğinin altını çizdi.

Milli Eğitim Bakanlığı olarak yurttaşlık eğitimine büyük önem verdiklerini vurgulayarak sözlerine başlayan Prof. Dr. Karip de temel amacı demokrasi kültürünün yerleştirilmesi ve birlikte yaşama bilincinin geliştirilmesi olan demokratik vatandaşlık ve insan hakları eğitiminin 2005 yılından beri süregelen müfredat dönüşümünün bir uzantısı olduğunu belirtti. Bu anlayışın nihai hedefinin öncelikle kendine ve sonra çevresindekilere zarar vermemesi gerektiğinin bilincinde olan ve bu bilinçle bir arada yaşama becerilerini geliştirmiş bireyler yetiştirmek olduğunu vurgulayan Karip, böyle bir bilincin ancak erken yaşta yerleştirilebileceğini belirtti ve sınıf öğretmenlerinin demokratik bir anlayışın ve demokratik davranışların yerleştirilmesi açısından büyük bir potansiyele ve hitap ettikleri yaş grubu itibariyle diğer öğretmenlerden çok daha önemli bir role sahip olduğunu söyledi. Prof. Dr. Karip, demokrasi kültürünün bir toplumun sahip olduğu tarihsel ve kültürel değerler üzerine inşa edilebileceğini, dolayısıyla bu kültürün başka bir yerden ithal edilmesinin mümkün olmadığının altını çizerek, kültürümüzün ve ülkemizin olanaklarını ve avantajlı yanlarını görüp bunun üzerine inşa etmemiz gerektiğini belirtti. Bu eğitimi verirken soyut kavramlardan yola çıkmanın yanlış olduğunu, ihtiyaç duyulan değer ve kavramların kültürümüzde mevcut olduğunu ifade etti.

Prof. Dr. Karip, seminere katılan öğretmenlerden beklentilerini de şu sözlerle ifade etti: “Sizden deneyimlerinizi, bildiklerinizi diğerleriyle paylaşmanızı ve bu paylaşımlarda eli açık olmanızı bekliyoruz. Çocuklara ne kadar erdemli ve ne kadar faziletli olduklarını ya da olmaları gerektiğini anlatmayın. Tabii ki bu bilgiye ihtiyaçları var ancak buna önce kendiniz inanmalı ve öğrencilerinizi de inandırmalısınız. Anlatmak yerine birlikte yaşamak anahtarınız olmalı, değerleri yaşayan ve yaşatan bir model olmalısınız. Sınıf öğretmenleri öğrencilerin hayatında kalıcı izler oluşturur. Birçoğumuzun ideal rol modelidir sınıf öğretmenleri.”

26 Haziran 2014 Perşembe günü demokratik vatandaşlık ve insan hakları eğitimi, insan hakları ve çocuk hakları alanlarında çalışmalar yapan sivil toplum örgütlerinin temsilcileriyle Avrupa Konseyi Ankara Program Ofisi'nde bir araya geldik. Toplantının açılışını yapan Avrupa Konseyi Ankara Program Ofisi Başkan Yardımcısı Sn. Pınar Başpınar, sivil toplum örgütleriyle yapılan bu tematik yuvarlak masa toplantısının Program Ofisi için bir ilk teşkil ettiğini vurguladı ve bunun diğer projeler tarafından da benimsenen bir uygulama olmasını dilediğini belirtti. Toplantıya Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu'nu temsilen katılan Sektör Yöneticisi Sn. Eser Canalioğlu Çınar da Demokrasi Kuşağı Projesi'nin başından beri sivil toplum kuruluşlarıyla ilgili içermeci bir yaklaşım benimsediğini ve bu yaklaşımın zamanla daha da güçlendiğini belirterek, bu tür bir yuvarlak masa toplantısının yapılmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Toplantının gündeminde 2015-2016 eğitim ve öğretim yılında tüm 4. sınıflarda zorunlu ders olarak okutulması planlanan "İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi" dersi için hazırlanacak olan öğretim programı ve öğretmenlere yönelik eğitimler vardır. Toplantının en belirleyici özelliği katılımcıların tamamının insan hakları eğitimi, çocuk hakları ve çocuklara ve öğretmen eğiticilerine yönelik eğitimler konusunda tecrübeli ve donanımlı olmalarıydı. Son derece verimli geçen bir günlük toplantı sonunda sivil toplum örgütlerinin temsilcileri gerek daha önce yaptıkları çalışmalardan aktardıkları birikimle gerekse karşılıklı etkileşim yoluyla sundukları somut önerilerle projemizin gelecek bir yıllık dönemde yapacağı çalışmalar için önemli katkılarda bulundular.

Demokrasi Kuşağı'na övgü

 

Alanda yaptığımız çalışmaları anlatmaya çalışmak yerine, bazen çalışmalarda yer alan kişilerin söylediklerini dinlemek çok daha iyi ve açıklayıcı oluyor. Öğretmen eğiticilerimizden biri olan Sn. Fatma Nur Sarıaltın'ın söylediklerini aktarıyoruz: "Sevgili hocalarım, bu yıl benim demokrasi kuşağı seminerlerinde öğrendiğim yenilikçi öğretmen modelini uygulamaya çalıştığım bir yıl oldu. Derslerimde projedeki etkinliklerden uygulayıp resimlediklerim oldu ve sene sonu seminerindeki konumda eğitimde "iyi örnekler nasıl geliştirilir" idi. Sunumumda yaptığım derslerin resimlerini göstererek öğretmenlik mesleğinin artık değişmesi gerektiğini vurguladım. İnanın seminerden sonra herşeyin değişmeye başlayacağının ilk sinyallerini aldım. Öğretmen arkadaşlarım samimiyetle dediler ki; "Senin sunumundan sonra biz ne yapabilirizi ciddi ciddi düşünmeye ve hemen senin dokümanlarını almaya karar verdik." Ahmet Murat Kılıç hocamın bize gösterdiği oynayan adam videosu aklıma geldi. Kendimi tek başına oynamaya başlayan ve arkasından diğerlerini bir bir sürükleyen adam gibi hissettim. DEMOKRASİ KUŞAĞI BANA ÇOK ŞEYLER KATTI,BAKIŞ AÇIMI TAMAMEN DEĞİŞTİRDİ. BU PROJEDE YER ALMAM HAYATIMIN EN İYİ İŞİYDİ.HERKESE ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM."

Elazığ'daki ilkokulumuzda örnek işbirliği

 

6 Haziran 2014 sabahı erkenden Elazığ'daki pilot okullarımızdan biri olan Tevfik Yaramanoğlu İlkokulu'ndaydık. Okulumuzda okul yönetimi, koordinatör öğretmenlerimiz, rehber öğretmenimiz ve okul aile birliği arasındaki yakın ve güçlü işbilriği dikkatimizi çekti. Birbirlerinden aldıkları destekle birçok güçlüğü kolaylıkla aşabiliyor, öğrencileri de dahil ederek aldıkları kararları hızla uygulamaya geçirebiliyorlar. Ayrıca Okul Aile Birliği temsilcileri, Birliğin yönetimine geçen yıl dahil olan kadın üyelerin katkılarını vurguladılar. Bu okulumuzda ilk kez çok sayıda veliyle görüşme şansımız oldu. Demokratik Okul Kültürü etkinlikleri sayesinde içine kapanık olan çocuklarının sosyal becerilerinin hızla geliştiğini söyleyen anne ve babalar çocuklarının ilk kademeyi tamamladıktan sonra gideceği orta okulda da aynı ortamı arayacaklarını söylediler. Okul müdürümüz Sn. Veysel Top'un sahiplenmesi ve rehberlik öğretmenimiz Sn. Fatma Gülşah Aktı ile koordinatör öğretmenimiz Sn. Gülten Çelik Bulut'un koordinasyonuyla demokratik okul kültürü etkinliklerinin bütün okula yayılmış olması sayesinde konuştuğumuz öğrencilerin tamamı projeden haberdardı.

Yeniden Konya'daki pilot okullarımızla birlikteydik

 

15 Mayıs 2014 tarihinde de durağımız Konya oldu. Samsun'da olduğu gibi amacımız uzun bir aradan sonra demokratik okul kültürü etkinliklerinin uygulamada nasıl yürüdüğünü görmek ve etkinliklere katılan taraflarla görüşmeler yaparak fikirlerini almaktı. Ekibimize yeni katılan uzun dönemli uzman Claude Kieffer da farklı pilot okullarımızı görme ve etkinliklerin uygulayıcılarıyla birebir görüşme imkanı buldu. Değerlendirme uzmanımız Malcom Cox, okul yöneticileriyle, öğretmenlerle, öğrencilerle ve velilerle görüştü ve demokratik okul kültürü etkinlikleri konusunda nasıl hissettiklerini sordu.

 

Günün ilk yarısını Mareşal Mustafa Kemal İlköğretim Okulu'nda geçirdik. Okul müdürümüz sayın Kamil Ural'ın odasına geçmeden önce öğrencilerin uzun tenefüslerde kapalı devre olarak canlı yayın yaptığı "Demokrasi Televizyonu"nun yayın odasını, barış filini, demokrasi masasını, şiddetten arınıyorum ve okulun yürüttüğü diğer çalışmaları görme şansımız oldu. Koordinatör öğretmenlerimiz Sn. Orhan Büyükyorulmaz ve Sn. Murat Akpınar, 8. sınıflarda okutulmakta olan Vatandaşlık dersinin yanında tüm okulu içine alan bu tür etkinliklerin demokratik okul kültürünün yerleşmesi açısından son derece önemli olduğunun altını çizdi. Ayrıca, okulun genel olarak sanatsal etkinliklerle ilgileniyor olması ve sanat çalışmalarıyla demorkatik okul kültürü çalışmalarının iç içe işleniyor olması da değişik bir hava yaratmış okulda. Resim öğretmeni Sn. Nurnil Gün, hem öğretmenlerin hem de öğrencilerin her gün isteyerek okula geldiğini belirtti. Öğrencilere "Sizce iyi bir okul nasıl olmalı?" diye sorduğumuzda hepsi de "Okulumuz gibi olmalı, burası bizim ikinci evimiz." diye cevap verdi.

 

Öğleden sonra ise Mehmet Akif Ersoy Lisesi'ndeydik. Öncelikle bizi bekleyen öğrencilerimizle sohbet ettik. Sonra da okul müdürümüz sayın Ahmet Baltacı'yla, demokratik okul kültürü etkinlikleriyle ilgilenen koordinatör öğretmenlerimizle ve aynı zamanda Demokrasi ve İnsan Hakları seçmeli dersini okutan öğretmenimizle görüştük. Okul aile birliği başkanı ve başkan yardımcısı da bizlerleydi ve hep birlikte sorularımızı yanıtladılar. Okulumuzun anlatacak çok şeyi, bizim de dinlemek için bitmez bir isteğimiz ve enerjimiz vardı. Zamanımız kısıtlı olunca herşeyi ayrıntılı konuşamasak da genel olarak okulun çalışmaları konusunda bir fikir sahibi olduk ve keyifli bir yorgunlukla Konya'dan ayrıldık.

Samsun'daki okullarımızı özlemiştik...

 

12 Mayıs'ta bir kez daha Samsun'daydık. Uzun zamandır ekipçe ziyaret etme fırsatı bulamadığımız pilot okullarımıza uğradık. Bu kez amacımız uzun bir aradan sonra demokratik okul kültürü etkinliklerinin uygulamada nasıl yürüdüğünü görmek ve etkinliklere katılan taraflarla görüşmeler yaparak fikirlerini almaktı. Ekibimize yeni katılan uzun dönemli uzman Claude Kieffer da farklı pilot okullarımızı görme ve etkinliklerin uygulayıcılarıyla birebir görüşme imkanı buldu. Değerlendirme uzmanımız Malcom Cox, okul yöneticileriyle, öğretmenlerle, öğrencilerle ve velilerle görüştü ve demokratik okul kültürü etkinlikleri konusunda nasıl hissettiklerini sordu.

 

Öğleden önce Garip Zeycan Fen Lisesi'ndeydik. Okul müdürümüz Ahmet Özdemir ve koordinatör öğretmenlerimizle sohbet ettik. Demokratik okul kültürü etkinliklerinin okul ortamı üzerindeki etkilerini konuştuk. Okul müdürü Ahmet Özdemir, hem Demokrasi ve İnsan Hakları seçmeli dersi hem de demokratik okul kültürü etkinliklerinin öğrencilerde olumlu etkisi olduğunu belirtti. Özellikle üniversite sınavında yüksek başarı elde eden sayısal ağırlıklı öğrencilerin bulunduğu bir okulda öğrencilerin hayatın sosyal yönünü de keşfetmeleri ve sosyal becerilerini geliştirmeleri açısından bu çalışmaların son derece önemli olduğunun altını çizdi. Konuştuğumuz öğrenciler de pilot uygulama sürecinde özellikle kişisel anlamda gelişme sağladıklarını belirttiler.

 

Öğleden sonra da Canik Fatih Ortaokulu'ndaydık. Rehber öğretmenlerimiz Ferhat Halilbeşeoğlu, Özlem Bektaş ve Aziz Özver önce bize okulu gezdirdi ve 9 Mayıs 2014'te açılışını yaptıkları "Çevremdeki Sorunları Keşfediyorum" sergisini gezdirdiler. Daha sonra rehberlik odasında oturup hem öğretmenlerimizle hem de okul meclisinin bu yılki ve geçen yılki başkanlarıyla ve etkinliklere dahil olan öğrencilerimizle sohbet ettik. Bu okulumuzda da ön plana çıkan şey, rehberlik öğretmenlerinin sağlam bir ekip olarak hareket etmeleri ve demokratik okul kültürü etkinliklerini hali hazırda sundukları rehberlik desteğini güçlendiren bir unsur olarak görmeleriydi. Yapılan çalışmaların özellikle öğrencilerin psikolojik ve sosyal gelişimlerini olumlu etkilediklerini belirten ekip bu alanda çalışan rehber öğretmenler arasında bir ağ kurulmasının gereğine işaret etti.

Avrupa Günü Fuarı 2014

 

9 Mayıs “Avrupa Günü” 2014 yılı kutlama programı kapsamında ATO Congresium’da gerçekleştirilen fuarda 18’i Avrupa Birliği üye ülkesi olmak üzere, aralarında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, AB Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı‘nın da bulunduğu 40 ayrı stantta AB destekli çok sayıda proje sergilendi. Geniş yelpazeli katılımcı profiline sahip olan fuarda Demokrasi Kuşağı Projesi için de bir stant ayrıldı ve ziyaretçilere proje faaliyetlerinin tanıtımı yapıldı.

 

Ziyaretçiler Demokrasi Kuşağı Proje ekibinden proje hakkında bilgi alırken Avrupa Konseyi yayınlarını da inceleme fırsatı buldular. Gün içerisinde Proje ekibi tarafından hazırlanan oyunlarla insan hakları ve demokrasi kavramlarını tanımlamaya çalışan öğrenciler ise hem keyifli vakit geçirdiler hem de proje materyallerinden oluşan süpriz hediyelere sahip oldular. Öğrencilerin katılımı ile daha da anlamlı halen gelen proje tanıtım standına olan ilgi yoğundu.

 

Altıncı Proje Yönlendirme Komitesi Toplantısı 10 Nisan'da gerçekleştirildi

 

Altıncı Proje Yönlendirme Komitesi Toplantısı 10 Nisan 2014 tarihinde Ankara Öğretmenevi'nde gerçekleştirildi. Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve aynı zamanda Proje Kıdemli Yöneticisi Sn. Salih Çelik'in başkanlık ettiği toplantı Avrupa Konseyi, Merkezi Finans ve İhale Birimi, AB Türkiye Delegasyonu, AB Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve STK temsilcileri ve ilgili paydaşların katılımı ile gerçekleşti. Toplantı, Avrupa Konseyi, Demokratik Vatandaşlık ve Katılım Genel Müdürlüğü (DGII), Eğitim Bölümü, Bölgesel ve İkili İşbirliği - Güneydoğu Avrupa Birimi Başkanı Sn. Sarah Keating, Avrupa Konseyi, Programlar Genel Müdürlüğü, Dış Temsil ve Program Destek Müdürü, Sn. Konstantin Troussevitch, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Mali İşbirliği, Kurum Oluşturma ve Sivil Toplum Bölüm Başkan Yardımcısı Sn. Susanne Martin ve Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sn. Salih Çelik'in açılış konuşmaları ile başladı.

 

Toplantıda projede bugüne kadar elde edilen başlıca çıktılar ve bundan sonraki dönemde yapılacak olan çalışmalar görüşüldü. Projenin tüm tarafları, projedeki başarılı çalışmaların önemini vurgulayarak, ilerleyen dönemde de işbirliğine açık olduklarının mesajını verdi. Müsteşar Yardımcısı Sn. Salih Çelik, bu projenin demokratik vatandaşlık ve insan hakları eğitimi alanında öğretim programlarının geliştirilmesi ve kurumsal yapının ve alt yapının güçlendirilmesi için Avrupa çapında yürütülen en büyük proje olduğunu belirtti. Kültürümüzün özünde yer alan “Karıncayı bile incitmemek” anlayışını esas alarak gençlerimizin hem kendi kültürel değerlerimizi hem de evrensel değerleri benimseyerek çatışma yerine çalışmayı tercih eden ve ortak akılla hareket ederek sorunlara çözüm üreten bireyler olmalarını umduğunu ifade etti. Sn. Çelik ayrıca ortaöğretim için yeniden tasarlanan “Demokrasi ve insan hakları” seçmeli ders öğretim programının hem ülkemiz, hem de bölgedeki diğer ülkeler için bir model olduğunun altını çizerek, bu modelin uygulamada da diğer ülkelere taşınması için Avrupa Konseyi’nin somut adımlarını beklediğini ifade etti. Bu proje kapsamında yapılan çalışmalar arasında pilot uygulamalardan sonraki en önemli çıktının sürdürülebilir kapasite güçlendirme çalışmaları olduğunu belirterek, demokratik okul kültürü uygulamalarının pilot okulların ötesine geçerek yaygınlaştırılması gerektiğinin altını çizdi.

Sn. Keating açılış konuşmasında kaliteli eğitimin önemine vurgu yaptı. Proje boyunca yapılan çalışmaların, hazırlanan yeni seçmeli ders öğretim programının ve demokratik okul kültürü yeterlilikler çerçevesinin gençleri daha eleştirel düşünmeye yönelttiğini ve bir çok beceri kazandırdığını ve bğtğn bunların da nihayetinde kaliteli eğitime katkıda bulunduğunu belirtti. Daha sonra Mardin’e yapmış olduğu ziyarete değinerek, pilot okullarda proje çıktılarının hayata geçmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Seçmeli ders öğretim programının hayata geçirilmesinin ilk önemli adım olduğunu belirtti ve bundan sonraki dönemde de öğretmen eğitimleriyle yapılan çalışmaların güçlendirileceğini belirtti. Gelecek ay Bakü’de yapılacak olan DVE/İHE koordinatörleri toplantısında Türkiye’deki iyi uygulama örneklerinin diğer ülke temsilcileriyle de paylaşılacağına işaret etti.

 

Sn. Troussevitch projenin tüm bileşenlerinin son derece önemli olduğunu ve çıktılarının ve sonuçlarının sadece Türkiye’de değil AK üye ülkelerinde de yaygınlaşıtırılması gerektiğini ifade etti.

 

AB Türkiye Delegasyonu adına konuşan Sn. Martin, Sivil toplumun projeye katılımlarının son derece önemli olduğunu belirterek ilerleyen dönemde de başından beri olduğu gibi içermeci bir yaklaşımla ve güçlendirilerek devam etmesini umduklarını belirtti.

Eğiticinin Eğitimi seminerlerinin üçüncüsü 26 - 29 Ocak tarihleri arasında Antalya'da gerçekleştirildi. Haziran 2013'te düzenlediğimiz eğitimlere katılan öğretmen eğiticilerinin bu kez tek bir büyük grup olarak bir araya gelmesi, 120'den fazla kişi arasında güçlü bir etkileşim ve tecrübe paylaşımına imkan verdi. Okul müdürleri, il milli eğitim müdür yardımcıları ve şube müdürleri ve il milli eğitim denetmenleri için düzenlenen seminerlerin ardından, öğretmen eğiticilerimizden kendi illerinde şelale eğitimlerine başlamaları istenmişti. Dolayısıyla, öğretmen eğiticileri yapmış oldukları eğitimlere ilişkin geri bildirimin yanı sıra gelecekte düzenlenecek olan şelale eğitimlerini iyileştirmeye yönelik yenilikçi fikirler sundular.

Öğretmen eğiticileri, genel bir değerlendirme oturumunun ardından, gruplara ayrılarak yerli ve yabancı DVE/İHE uzmanlarıyla birlikte seçmeli ders öğretim programının temalarını esas alan oturumlara katıldılar. Oturumlarda, demokratik sistem ve yaşayan demokrasi, aktif vatandaşlık, ve barış ve uzlaşmayı da içine alan bir dizi tema ele alındı. Uzmanlar model ders anlatımı yaptılar ve öğretmen eğiticileri tarafından 2014 - 2015 yılında seçmeli dersi okutacak olan tarih ve felsefe grubu öğretmenlerine yönelik tüm illerde düzenlenecek olan şelale eğitimlerinde kullanabilecekleri bir dizi etkinlik ve araç sundular.

Ayrıca bu kez seminerimiz, Demokrasi Kuşağı kapsamında düzenlenen bir başka önemli etkinlikle eş zamanlı düzenlendi. Demokratik Okul Kültürü Yeterlilikler Çerçevesinin pilot uygulamasının sonuçlarını değerlendirmek üzere bir araya gelen pilot okullarımızla aynı mekanı paylaştık. 22 pilot okulumuzu temsil eden okul müdürleri, öğretmenler, veliler ve öğrenciler kurdukları standların başındaydı. Bu çakışma öğretmen eğiticilerimizin Demokrasi Kuşağı'nın diğer bileşenlerine aşinalık kazanmaları ve demokratik okul kültürü ile ilgili çalışmaların alandaki etkisini ilk ağızdan öğrenmeleri için eşsiz bir fırsattı.

Demokrasi Kuşağı'nın 22 pilot okulundan gelen okul müdürleri, öğretmenler, veliler ve öğrenciler 27 Ocak'ta Antalya'da buluştu. Öğencilerin ve velilerin katılımı çalıştaya önemli bir değer kattı. Üç gün süren çalıştayda veli ve öğrenciler sadece oturumlara katılmakla kalmadı, aynı zamanda yaptıkları yoğun çalışmanın sonuçlarını ve çıktılarını sergiledi. Her okul kendi poster çalışmasını hazırladı, öğrenciler ve veliler kendilerine ayrılan sergilerde okullarını gururla temsil ettiler ve demokratik okul kültürü etkinliklerini yürütürken okulun farklı paydaşlarıyla nasıl işbirliği yaptıklarını anlattılar. Şimdiye kadar gösterilen çabanın somut çıktılarını duymak tüm taraflar için son derece heyecan verici bir tecrübe oldu. Öğrencilerin kendilerini ifade etme biçimleri ve velilerin gözlerinden okunan gurur paydaşların okulla ilgili kararlara ve etkinliklere aktif katılımının teşvik edilmesinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösterdi.

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı, Prof. Emin Karip ve Talim ve Terbiye Kurulu Üyesi ve aynı zamanda DVE/İHE Türkiye Koordinatörü Dr. Hüseyin Şirin, çalıştayı sonuna kadar yakından takip ettiler. Her pilot okulun sergisini ziyaret ederek okul temsilcileriyle sohbet ettiler. Programı sahiplenmiş olmaları hem pilot okullar hem de öğretmen eğiticileri için önemli bir motivasyon kaynağı oldu. Prof. Emin Karip açılış konuşmasında "bardağın dolu ve boş tarafını görme" deyiminden yola çıkarak, şimdiye kadar demokratik okul kültürü yeterlilikler çerçevesinin geliştirilmesi için yapılan çalışmaların bardağın dolu yarısı olduğunu, ancak alanda bunun yaygınlaştırılması için daha çok çalışma yapılarak bardağın diğer yarısının da doldurulması gerektiğini belirtti. Konuşmasında ayrıca pilot okullar tarafından yapılan çalışmaların ve düzenlenen yerel çalıştayların önemini vurguladı.

 Çalıştayın üç ana hedefi vardı; ilk dönemde uygulanan etkinliklerin uygulama sürecini ve sonuçlarını değerlendirmek, eğitim yılının ikinci döneminde uygulanacak olan 7 yeni etkinliği tanıtmak ve pilot okulların başarı öykülerini paylaşmak. Öğrenciler ve veliler tüm oturumların aktif birer oyuncusuydu. Pilot okullardan alınan geri bildirimin ve veri miktarının çok büyük olması nedeniyle, Demokrasi Kuşağı ekibi pilot okullarla ilgili özel bir "dosya" çalışması hazırlamaya karar verdi. Pilot okulalrın çalışmalarıyla birlikte farklı paydaşlarla yapılan görüşmelerden alıntılara yer verecek olan dosyaya Mart ayının ilk haftasında web sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ile Avrupa Konseyi iş birliğinde yürütülen Demokrasi Kuşağı Projesi´nin Demokratik Okul Kültürü: Elden Ele yerel çalıştayı, 6 Ocak 2014 Pazartesi günü Edirne´de düzenlendi. 11 ilden seçilmiş olan22 pilot okul içerisinde yer alan Edirne Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi ile Lala Şahin Paşa Ortaokulu tarafından düzenlenen çalıştay, İl Milli Eğitim Müdürü Hüseyin Özcan ile Şube Müdürü Ahmet Yakışır´ın katılımıyla iki oturum halinde gerçekleştirildi. Sabah oturumuna 32 öğrenci ve 32 veli, öğleden sonraki oturuma ise 32 okul müdürü ve 32 öğretmen iştirak etti. İl Milli Eğitim Müdürü Hüseyin ÖZCAN, çalıştayda yaptığı konuşmada şunları ifade etti: “Demokrasi ve insan hakları, kültür kodlarımızda var olan kavramlardır. Birlikte yaşama, farklılıklara tahammül, hoşgörü kültürü gibi demokratik kavramlar tarihî derinliklerimizde var olan güzelliklerdir. Bahsi geçen kavramlarla bizim önceliğimiz öğrencilerimize vatandaş olmaktan çok, insan olmayı öğretmek ve onları tüm insanlığa faydalı birer birey olarak yetiştirmektir.”